Srubna kültürü

Srubnaya kültürü (Rusça: Сру́бная культу́ра; Ukraynaca: Зрубна́ культу́ра) veya Ahşap-mezar kültürü, Karadeniz-Hazar bozkırlarının doğu kesiminde MÖ 18. ve 12. yüzyılları arasında, Geç Tunç Çağı'nda bulunmuş bir arkeolojik kültür.^[1]

Kültür, Katakomb, Poltavka ve Potapovka kültürlerinin ardılı olmaktadır.^[1] Aynı zamanda ilişkili olduğu düşünülen çağdaşı Andronovo kültürü ile komşu olmuştur.

Kültürün ismi Rusçada "kereste çerçevesi" anlamına gelen сруб (srub) kelimesinden gelmektedir. Bu isim ise kültürün mezarlarında görülen ahşap kullanımı dolayısıyla verilmiştir. Ekonomileri ise tarım ve hayvancılığa dayanmaktaydı.

Srubna kültür bölgelerinde bulunmuş altı adet eski insan fosilinden alınmış örnekler, Y-DNA hapologrup testleri yürütülmek için kullanılmıştır. Alınmış altı numunede de tüm haplogrupların R1A olduğu, bunların dördünün ise R1a-Z93 altklavına ait olduğu ortaya çıkmıştır. Günümüz Hint-İranlıları, R1a'nın ve özellikle R1a-Z93 altklavının en yaygın bulunduğu toplumlardan biridir.^[2]

MÖ 1. binyılda İskitler ve Sarmatlar Srubna kültürünün ardılını oluşturmuştur.^[1] Kimmerlerin de bu kültürden geldiği düşünülmektedir.

Genetik

10 Ekim 2015'te yayınlanan bir çalışmada,^[3] Srubna kültürüne ait 14 birey araştırılmıştır. 5 farklı mezarlıktan çıkartılmış altı erkeğin üzerinde yapılan Y-kromozom araştırmaları hepsinin Haplogrup R1a1'e sahip olduğunu tespit etmiştir.

On dört kişide yürütülmüş mtDNA araştırması sonucunda numunelerde; beş haplogroup H, dört haplogrup U5, iki Tl, bir T2, bir K1b, bir J2b ve bir l1a'ya rastlanmıştır.

Galeri

Srubna kültürüne ait eserler, Ermitaj Müzesi

Kaynakça

^ ^a ^b ^c JP Mallory, "Srubna Kültürü", Hint-Avrupa Kültürü Ansiklopedisi, Fitzroy Dearborn, 1997.
^ Iain Mathieson; et al. (2015). "Eight thousand years of natural selection in Europe". bioRxiv 016477.
^ Mathieson, Lazaridis et al. (2015). "Eight thousand years of natural selection in Europe". pp. Supplementary Information. Archaeological context for 83 newly reported ancient samples. Pages 12–14. bioRxiv 016477.CS1 maint: Uses authors parameter (link)

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Srubna culture ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

[Mallory-1] JP Mallory, "Srubna Kültürü", Hint-Avrupa Kültürü Ansiklopedisi, Fitzroy Dearborn, 1997.

[2] Iain Mathieson; et al. (2015). "Eight thousand years of natural selection in Europe". bioRxiv 016477.

[Mathieson-3] Mathieson, Lazaridis et al. (2015). "Eight thousand years of natural selection in Europe". pp. Supplementary Information. Archaeological context for 83 newly reported ancient samples. Pages 12–14. bioRxiv 016477.CS1 maint: Uses authors parameter (link)

[1]

[2]

[3]